![](/media/lib/360/n-armeniastone-3424b56834320193c877653d9b70a92e.jpg)
Tajemnica „armeńskiego Stonehenge”. Spierające się grupy naukowe zawarły porozumienie
5 sierpnia 2019, 11:30Dwie armeńskie instytucje naukowe podpisały umowę, na podstawie której chcą rozstrzygnąć długotrwały spór o naturę tajemniczych głazów z Carahunge. Członkowie Bnorran Historic-Cultural NGO twierdzą, że kamienne kręgi to najstarsze znane nam obserwatorium astronomiczne, które postało 5500 lat przed naszą erą
![](/media/lib/532/n-gdansk-81a804af084535e26e8cdc040b9e9055.jpg)
Gdańsk: pod dawnym magistratem znaleziono ślady słowiańskiego osadnictwa z X wieku
21 grudnia 2022, 06:50W piwnicach dawnej siedziby magistratu Gdańska znaleziono ceramikę oraz pozostałości osadnictwa Słowian z X wieku. Odkrycie dokonane pod Ratuszem Głównego Miasta wskazuje, że Gdańsk istniał w 930 roku, zatem jest o 60 lat starszy, niż się przyjmuje. Najstarszą pisemną wzmiankę o mieście znajdziemy w „Żywocie świętego Wojciecha”, spisanym w 999 roku
Najstarsze malowidło ozdabiające ścianę wybudowaną przez człowieka
15 października 2007, 10:44Francuscy archeolodzy odkopali w północnej Syrii malowidło ścienne sprzed 11 tysięcy lat. Dzieło wykonane na ścianie w dzisiejszej Turcji, które dotąd uważano za najstarsze, jest o 1500 lat młodsze od opisywanego (Science).
![](/media/lib/437/n-amazonia-10fdd1dbeaaa2a4682f159394d592940.jpg)
To nie ludzie stworzyli „ciemne ziemie Amazonii”. Oni je tylko wykorzystali
5 stycznia 2021, 11:58Odkrycie w Amazonii przed kilkunastu laty „ciemnych ziem Indian” sprowokowało cały szereg badań nad amazońskim osadnictwem oraz stopniem rozwoju i zorganizowania tamtejszych społeczeństw przed przybyciem kolonizatorów. Autorzy najnowszych badań twierdzą na łamach Nature Communications, że te żyzne ziemie nie były dziełem człowieka, a natury.
![](/media/lib/289/n-clwydian-range-fcefc9fd8c9c4b37b619310a20afed90.jpg)
Tajemnicze narzędzia z walijskiego stanowiska z epoki brązu
9 października 2017, 13:51W Clwydian Range w Walii na dnie starego strumienia odkryto zbiór 20 trójkątnych kamiennych narzędzi sprzed ok. 4,5 tys. lat. Specjaliści podkreślają, że nigdy się z czymś takim nie spotkali. Podejrzewają, że ktoś złożył artefakty celowo, najprawdopodobniej w czasie jakiejś ceremonii.
![](/media/lib/489/n-rzymskiepochowki1-ea664113af3916b56c7103f467c09d29.jpg)
We Fleet Marston znaleziono dziesiątki rzymskich pochówków z odciętymi głowami
7 lutego 2022, 12:33Badane od ponad roku pozostałości rzymskiej osady w miejscowości Fleet Marston w Wielkiej Brytanii dowodzą, że istniało tam tętniące życiem miasto i zdradzają wiele szczegółów na temat codzienności mieszkańców Brytanii. Jednym z bardziej interesujących znalezisk jest cmentarz z dużą liczbą pochówków, na którym około 10% zmarłych miało odcięte głowy.
![](/media/lib/365/n-morsy-7385bca9484c80bd3a1d2178dd50ae0a.jpg)
Islandzka populacja morsów wyginęła zaraz po tym, jak na wyspie osiedlili się ludzie
16 września 2019, 11:45Naukowcy z Islandii, Danii i Holandii jako pierwsi wykorzystali badania DNA i datowanie radiowęglowe, dzięki którym udowodnili, że w przeszłości na Islandii istniała unikatowa populacja morsa arktycznego, która wyginęła 1100 lat temu, niedługo po tym, jak wyspę zaczęły na szerszą skalę zasiedlać ludy nordyckie.
![](/media/lib/568/n-pasczechy-7f14cd059cf0d006558e188b2979fda3.jpg)
Zapinki do pasów wskazują na istnienie w środkowej Europie nieznanego pogańskiego kultu
18 grudnia 2023, 12:08Gdy w pobliżu Brzecławia czescy archeolodzy znaleźli zapinkę pasa z motywem węża pożerającego żabę, sądzili, że to unikatowe znalezisko. Szybko jednak okazało się, że istnieją jeszcze 4 bardzo podobne zapinki, które odkryto na terenie dzisiejszych Niemiec, Czech i Węgier. Zdaniem odkrywców, wskazują one na istnienie w VIII wieku na dużych obszarach Europy Środkowej nieznanego pogańskiego kultu, popularnego zarówno wśród Awarów, jak i Słowian. Łany zdobyły niedawno rozgłos, gdy znaleziono tam krowie żebro z napisem wykonanym runami.
![](/media/lib/49/czacha-z-tradem-29d85c0e720684dc7ea652d533f7ae4f.jpg)
Najstarszy przypadek trądu
28 maja 2009, 11:12Trąd towarzyszy ludzkości od wieków. Na łamach pisma PLoS ONE antropolodzy opisują najstarszy przypadek zakażenia bakterią Mycobacterium leprae. Miało ono miejsce 4000 lat temu, a szkielet z charakterystycznymi zmianami chorobowymi znaleziono w Indiach – w Balathal.
![](/media/lib/440/n-wykop1-fed9b46c9e28f1be234c14f0efe70dc1.jpg)
Anglosasi i ludzie z epoki brązu – wielkie znalezisko archeologiczne w Norhamptonshire
29 stycznia 2021, 10:53Stanowisko Overstone Leys to największe znane cmentarzysko anglosaskie z Northamptonshire. Bardzo rzadko zdarza się, by podczas jednych wykopalisk trafić zarówno na anglosaską osadę, jak i cmentarz. Odkrycie pomoże nam w zrozumieniu, w jaki sposób ludzie żyli tutaj zarówno przed 1500 laty w okresie anglosaskim, jak i w epoce brązu, przed niemal 4000 lat